Een lambdasonde, wat is dat voor een ding?

Simpel gezegd meet de lambdasonde (ook wel zuurstofsensor of lambdasensor genoemd) de hoeveelheid zuurstof in de uitlaatgassen om een correcte verbranding van de brandstof te bewerkstelligen. De kleine sensor is in de uitlaat tussen het spruitstuk en de katalysator te vinden. Moderne auto’s zijn voorzien van 2 lambdasensoren. Wanneer dat in uw auto het geval is, zit de tweede sensor direct achter de katalysator.
In de 70er jaren werd het onderdeel door Volvo ontworpen. De introductie van de lambdasensor moest de efficiëntie van automotoren verbeteren. Ze worden zowel in benzine- als dieselmotoren geïnstalleerd en dragen bij aan het terugdringen van schadelijke stoffen in de uitstoot.

Inhoud verbergen

1 Eerst wat wetenschap
2 Wat doet de lambdasensor om het lucht-brandstofmengsel te corrigeren?
3 Hoe weet u of uw lambdasensor niet goed functioneert?
4 Hoe vaak moet de lambdasonde worden vervangen?
5 De lambdasonde reinigen
6 Hoe kun je een lambdasensor testen?
7 Vervanging van de lambdasensor
- 7.1 Hier volgen een aantal tips voor een correcte installatie van een nieuwe sensor.

Eerst wat wetenschap

De verbranding van benzine of diesel gaat gepaard met vermenging van lucht. De mengverhouding van lucht en brandstof staat bekend als de stoichometrische verhouding, ook wel lambda-verhouding genoemd. Dat laatste is wel zo makkelijk uit te spreken. In geval van een vette verbranding bevat het mengsel niet zoveel lucht als zou moeten. Als gevolg blijft er teveel brandstof onverbrand, hetgeen vervuiling veroorzaakt. En dat wilden we nou juist vermijden. Wanneer er teveel lucht in het mengsel zit, spreken we van een mager mengsel. Dit produceert meer vervuilende stikstofoxide. Een bijkomend nadeel is dat het een nadelige uitwerking op de motorprestatie heeft en motorschade kan veroorzaken.

Wat doet de lambdasensor om het lucht-brandstofmengsel te corrigeren?

De lambdasonde meet het zuurstofgehalte van de uitlaatgassen, zet de meetwaarde om in een elektrisch signaal en zendt dit naar de ECU. Deze motorcontrole-eenheid verwerkt deze gegevens en draagt zorg voor het bijstellen van de mengverhouding.
De door de sensor gegenereerde spanning varieert van 0,1 V tot 0,9 V. Wanneer de ECU 0,1 V spanning leest, duidt dit op een mager mengsel en 0.9 V betekent een vet mengsel. De optimale spanning voor een perfect mengsel is 0,45 V.

Hoe weet u of uw lambdasensor niet goed functioneert?

Een aantal symptomen duiden mogelijkerwijs op een defect van de zuurstofsensor:

De motor loopt onregelmatig, slaat af of start helemaal niet.
De motor draait onstabiel stationair
Het benzineverbruik is hoger dan normaal
Uw auto “zakt” voor de uitstoottest
Het motorcontrolelampje op het dashboard brand

Hoe vaak moet de lambdasonde worden vervangen?

De aard van zijn werking en de positie in een extreem hete en vuile omgeving is bevorderlijk voor slijtage. Gewoonlijk gaat hij tussen de 30.000 en 70.000 km mee. De eerste sensoren waren niet voorzien van een hitte-element. De temperatuur van de uitstoot moest een bepaalde waarde bereiken om de sensor in werking te laten treden. Moderne sensoren hebben dat hitte-element wel, hetgeen het onderdeel aanzienlijk ontlast. Deze modernere sensoren hebben dan ook een veel langere levensduur.

Uw sensor moet periodiek worden gecheckt om zijn correcte werking te garanderen.

De lambdasonde reinigen

Het schoonmaken van de lambdasensor kunt u zelf ter hand nemen. Gebruik hiervoor een staalborstel. Op het internet zijn overigens tal van video’s te vinden met nuttige handleidingen voor de reiniging van de lambdasonde. Zo wordt ook het gebruik van een gasbrander aanbevolen. Het gebruik van dergelijke middelen vereist een zekere ervaring. Even over een wat langere afstand lekker doorrijden aan een hoge snelheid wil ook nog wel eens helpen om de sensor schoon te “branden”.

Hoe kun je een lambdasensor testen?

Dat kan op verschillende manieren.

Checken van uw lambdasonde met een uitlaatgastester. Een snelle een eenvoudige manier om de werking van de zuurstofsensor te testen, is met een viergastester. Dit gebeurt op dezelfde wijze als een uitstoottest. De lambda-waarde wordt berekend vanuit de veranderende samenstelling van de uitstoot voor de duur van 60 seconden. De verkregen lambda-waarde moet 1 zijn.
Checken van uw lambdasensor met een multimeter. Voor het doormeten van uw lambdasensor heeft u een multimeter met hoge impedantie en digitale aflezing nodig. De multimeter wordt parallel met de signaalleiding van de sensor aangesloten en op 1V of 2V ingesteld. Wanneer u de motor start, moet u een spanning van 0,4 – 0,6 V kunnen aflezen. Zodra de motor de bedrijfstemperatuur heeft bereikt, moet de spanning variëren van 0,1-0,9 V. Het ideale toerental voor de beste metingen is 2500 rpm.
Checken van de lambdasensor met een oscilloscoop. Verbind de oscilloscoop met de signaalleiding. Stel een spanningsbereik in van 1 – 5 V en een tijdsinstelling van 1-2 seconden en laat de motor wederom aan 2500 rpm draaien. De amplitudehoogte toont de maximum en minimum spanning (0,1 – 0,9V) en de responstijd en duur tonen de frequentie (0,5 – 4 Hz).
Uw lambdasensor checken met een Lambdasensor-tester. U kunt een apparaat kopen dat speciaal is ontworpen voor het doormeten van uw lambdasensor. Verbind hem, net zoals u zou doen met een oscilloscoop of multimeter, met de signaalleiding en wanneer u de correcte temperatuur bereikt, kunt u de waarde aflezen op het LED-scherm.

Vervanging van de lambdasensor

Er zijn verschillende soorten lambdasensor in de handel verkrijgbaar. Het is daarom belangrijk om de aanbevelingen van de autofabrikant te volgen. U heeft de juiste optie voor uw ECU nodig.

Hier volgen een aantal tips voor een correcte installatie van een nieuwe sensor.

Reinig de schroefdraad van de sensor in de uitlaat grondig
Breng uitsluitend de bijgeleverde en de juiste soort vet aan op de schroefdraad
Draai de sensor erin en haal hem aan met het voorgeschreven koppel. Gebruik een momentsleutel met de dop. Het te sterk aanhalen is riskant voor elke sensor met een hitte-element, aangezien dit het keramische element in de sensor kan doen barsten en de sensor vernielen.

Conclusie

Het mag duidelijk zijn dat zowel voor het milieu als uw portemonnee een correct werkende lambdasensor van essentieel belang is. Neem daarom de periodieke controles in acht en laat u bij aanschaf van een nieuwe lambdasonde goed informeren zodat u voor uw wagen een verantwoorde keuze maakt. Uiteraard wilt u prijsbewust inkopen; geef echter wel altijd de voorkeur aan gekeurde merkkwaliteit. Zo bent u goed onderweg.

Den

een goedlachse monteur die al aardig wat ervaring opgedaan heeft in de tutorials van AUTODOC; laat zich nooit blikken zonder zijn veiligheidsbril; trotse bezitter van een BMW X5 E53 droomt ervan ooit de Gold Play Button van Youtube te mogen ontvangen voor het behalen van de grens van 1.000.000 abonnees.