De versnellingsbakolie nakijken en verversen

De versnellingsbakolie nakijken en verversen

Transmissieolie voert erg belangrijke functies uit. Het smeert wrijvende elementen van de versnellingsbak, verwijdert vuil en slijtageproducten en zorgt voor aanvullende koeling. In automaatbakken draagt deze technische vloeistof ook het koppel over tussen de componenten van een koppelomvormer. Daarom raden de meeste autofabrikanten aan om het peil en de staat van de versnellingsbakolie in de versnellingsbak in het oog te houden. Wij vertellen u hoe u het peil kunt controleren in verschillende voertuigen en bespreken ook de situaties waarin verversing nodig kan zijn.

Wat zijn de tekenen van slechte versnellingsbakolie?

 De volgende symptomen duiden erop dat er niet voldoende olie in de versnellingsbak is en of het tijd is voor verversing: 

  • vreemde geluiden en vibraties tijdens het schakelen;
  • ‘s winters kunt u schakelproblemen ondervinden wanneer de montage nog niet warm genoeg is;
  • de dynamische eigenschappen kunnen achteruitgaan bij voertuigen met een automatische versnellingsbak;
  • schokkend schakelen;
  • schakelen met vertraging;
  • de automatische transmissie schakelt omhoog of omlaag terwijl dit niet hoeft.

Het vloeistofpeil van de versnellingsbakolie controleren

 Om het oliepeil bij een handgeschakelde versnellingsbak te controleren, doet u het volgende: 
  1. Bereid alle nodige instrumenten en middelen voor: een sleutel, WD-40, een metalen borstel, propere doeken of papieren handdoekjes. Mogelijk hebt u ook olie nodig – u moet hetzelfde soort gebruiken als wat er momenteel in de versnellingsbak zit. In de handleiding van het voertuig vindt u normaal gesproken informatie over de vloeistof die men in uw automodel gebruikt. Als u dit niet vindt, schakel dan professionele hulp in.
Bereid alle nodige instrumenten en middelen voor
  1. Zet uw auto op een hefbrug of boven een inspectiekuil. Als u niet over dergelijke voorzieningen beschikt en uw auto geen voorwielaandrijving heeft, verwijder dan het linker voorwiel om toegang te vergaren tot het inspectieluikje op de behuizing van de versnellingsbak.
  2. Zet de auto op de handrem.
  3. Als u de motor zojuist pas hebt uitgeschakeld, wacht dan enkele minuten totdat de olie de carter invloeit.
  4. Reinig de vuldop en het gebied eromheen met een metaalborstel. Veeg het af met een schone doek en oplosmiddel. Dit helpt te voorkomen dat er vuil in de eenheid komt. 
Reinig de vuldop en het gebied eromheen
  1. Schroef de dop los die de opening afsluit. Als deze vastzit, gebruik dan WD-40 om hem los te maken.
Schroef de dop los die de opening afsluit
  1. Controleer hoeveel olie er in de versnellingsbak zit. Het peil moet tot de onderste rand van het gat komen.
  2. Vul de vloeistof indien nodig bij met behulp van een spuit.
Vul de vloeistof indien nodig bij met behulp van een spuit
  1. Veeg olievlekken af van de behuizing van de versnellingsbak met een doekje of papieren handdoek.
  2. Draai de dop weer vast.
  3. Plaats alle eenheden terug op hun plek in de omgekeerde volgorde.
Automatische versnellingsbakken beschikken gewoonlijk over een peilstok om het niveau van automatische transmissievloeistof (ATF) te controleren.
 De controleprocedure verloopt als volgt: 
  1. Zet uw voertuig op een vlakke ondergrond.
  2. Klap de motorkap open.
  3. Zoek de peilstok van de versnellingsbak. Gewoonlijk heeft het handvat een heldere kleur, vaak oranje. Raadpleeg indien nodig de handleiding van het voertuig voor de locatie van de peilstok.
  4. Zet de motor aan. Laat deze enige tijd draaien om op te warmen.
  5. Als u de testen niet meteen na het rijden uitvoert, schakel dan door alle modi heen door de hendel drie seconden lang in elke stand te houden. Dit helpt de transmissievloeistof over de kanalen te verdelen.
  6. Schakel de pook in de stand ‘P’ of ‘N’, al naargelang het voertuigmodel. De exacte stand  van de schakelpook wordt vaak op de peilstok aangeduid.
  7. Zet de auto op de handrem.
  8. Raadpleeg de handleiding van het voertuig om te weten te komen of de motor moet draaien of uitgeschakeld moet zijn voor de controle. Met name bij sommige Acura- en Honda-modellen moet de motor uitgeschakeld worden na het opwarmen.
  9. Haal de peilstok uit de versnellingsbak en veeg deze af met een schone pluisvrije doek.
  10. Duw de peilstok volledig naar beneden en haal hem er vervolgens opnieuw uit.
  11. Werp een blik op de peilstok. U ziet er twee markeringen op. Een duidt op het peil van de transmissievloeistof bij een koude motor, en de tweede bij een warme motor. Gewoonlijk hebben ze overeenkomstige markeringen: ofwel ‘Cold’ en ‘Hot’, of getallen die de temperatuur aanduiden. Aangezien uw motor nu warm is, moet het oliespoor op de peilstok zich op de markering ‘Hot’ of bij de hogere temperatuur bevinden, maar niet erboven. Het is af te raden om het peil van de transmissievloeistof bij een koude motor te meten, aangezien de resultaten vrij onnauwkeurig zijn.
  12. Vul indien nodig de transmissieolie in de versnellingsbak bij. Schakel hiervoor de motor uit en gebruik een trechter.
  13. Wacht tot de olie omlaagstroomt naar de carterpan.
  14. Start de motor en controleer het peil van de transmissievloeistof opnieuw.
Sommige modellen, zoals de BMW E46, BMW E39, Audi A4, Audi A6, Volkswagen Passat, zijn bijvoorbeeld uitgerust met versnellingsbakken zonder peilstokken.
 Onderneem de volgende stappen om te controleren of ze vol genoeg zijn of niet: 
  1. Breng de versnellingsbak op operationele temperatuur door een afstand van ongeveer 15 kilometer af te leggen.
  2. Zet het voertuig op een hefbrug, inspectiekuil of een oprijbok om bij de onderkant te komen.
  3. Zet de motor aan.
  4. Schakel de schakelpook in de overeenkomstige modus – ‘P’ of ‘N’.
  5. Draai de inspectieplug onderaan de versnellingsbak los. Als er vloeistof uit de opening lekt, hoeft deze niet aangevuld te worden. Draai de plug er terug in.
  6. Als er niets uit lekt, betekent dit dat er niet voldoende olie aanwezig is.
  7. Giet wat transmissievloeistof door de vulopening met een speciale pomp of buis en trechter tot deze uit het inspectiegat begint te lekken.
  8. Sluit de opening met een dop.
  9. Zet de motor aan.
  10. Draai de plug opnieuw los en herhaal de aanvulprocedure.
  11. Zodra er opnieuw transmissievloeistof uit begint te lekken, sluit u het gat.
  12. Schakel de schakelpook door alle modi.
  13. Open het inspectiegat en vul de vloeistof nog een laatste keer bij.
  14. Draai zowel de inspectieplug als de vuldop weer terug.
  15. Veeg strepen af van de versnellingsbak.

Wanneer moet u de versnellingsbakolie vervangen?

Het is aan te raden om olie in bij een handgeschakelde versnellingsbak om de 80.000 tot 100.000 km of na 5 jaar te verversen, welke van de twee er ook eerst komt. In halfautomatische versnellingsbakken wordt de vloeistof om de 60.000 km vervangen. De vervangingsintervallen voor automatische versnellingsbakken met verschillende ontwerpen variëren zelfs nog meer – van dertigduizend tot een paar honderdduizend kilometer. De exacte vervangingsintervallen voor uw voertuig worden opgegeven in de gebruikshandleiding.

 Soms verliest transmissievloeistof zijn eigenschappen vroegtijdig. Dit wordt veroorzaakt door: 

  • Een agressieve rijstijl.
  • Het voorttrekken van een zware aanhangwagen.
  • Te lang doortollen van de wielen op glad wegdek.
  • Ongeschikte transmissieolie.
  • Te lang filerijden bij heet weer.
  • Verkeerd schakelen.

Daarom moet u telkens wanneer u het oliepeil controleert een druppel transmissievloeistof op een doekje druppelen en naar de vlek kijken. Deze mag geen vreemd materiaal bevatten. Zwarte afzettingen op de peilstok, een sterke brandgeur, troebelheid of een aanzienlijke kleurverandering, bijvoorbeeld wanneer rode of gele olie donkerbruin of zwart geworden is, zijn verdere indicaties dat de vloeistof zijn beste tijd gehad heeft.

Zelf de versnellingsbakolie vervangen

 Om versnellingsbakolie te vervangen bij een handgeschakelde versnellingsbak doet u het volgende: 
  1. Zoek uit hoeveel versnellingsbakolie uw versnellingsbak kan hebben. Deze informatie vindt u in de handleiding van het voertuig. Naast de vereiste hoeveelheid vloeistof hebt u, al naargelang het ontwerp van het voertuig, een carterpakking of een O-ring voor de aftapplug nodig, wat afdichtmiddel, een opvangbak om gebruikte olie op te vangen, een trechter en een slang of een spuit, een doek en sleutels om de bevestigingsmiddelen los te maken.
  2. Rijd alvorens te beginnen 5 tot 10 km om de olie op te warmen en deze minder viskeus te maken: dit maakt het gemakkelijker om het spui af te vloeien.
  3. Plaats uw auto op een hefbrug, inspectiekuil of oprijbok. Zet indien nodig de wielen vast met wielkeggen.
Plaats uw auto op een hefbrug, inspectiekuil of oprijbok
  1. Verwijder de beschermplaat.
  2. Zet een opvangbak onder de oliepan.
Zet een opvangbak onder de oliepan
  1. Verwijder de aftapplug (bijvoorbeeld bij een Renault Megane, Audi 100 en Audi A6) en laat de versnellingsbakolie eruit stromen. Als er geen aftapplug  aanwezig is (zoals bij een Opel Astra of Chevrolet Lacetti), maak dan de bevestigingen van de carterpan los, wacht tot er olie uit lekt en verwijder de component, waarbij u deze erg voorzichtig naar één kant kantelt.
Maak dan de bevestigingen van de carterpan los
  1. Verwijder met een remmenreiniger het vuil van de montagelocatie van de pan of de schroefdraad van de plug.
Verwijder met een remmenreiniger het vuil
  1. Als u de oliepan tijdens de werkzaamheden verwijderd hebt, ontdoe dan de aangrenzende oppervlakken van resten van de oude pakking, wrijf ze in met oplosmiddel en plaats een nieuwe pakking met een afdichtmiddel. Plaats de oliepan weer terug.
Plaats de oliepan weer terug
  1. Als u de plug verwijderd hebt, vervang dan de O-ring en sluit de afvoeropening ermee af.
  2. Gebruik een slang en trechter om de vereiste hoeveelheid vloeistof via de ontluchtingsopening in de versnellingsbak te gieten. U kunt dit ook met een spuit in het inspectiegat gieten.
  3. Monteer alles opnieuw in de omgekeerde volgorde.
Transmissieolie in een automaatbak moet bij een garage vervangen worden. U kunt niet alle olie zelf verwijderen. Om deze eruit te pompen hebt u speciale uitrusting nodig, die men aantreft in een autogarage.

Conclusie

Het verversen van versnellingsbakolie en tijdig bijvullen ervan helpt u de levensduur aanzienlijk te verlengen van zowel een handgeschakelde als een automatische versnellingsbak en garandeert een langdurige stabiele werking. Volg ons advies op en u kunt het peil en de kwaliteit van de olie zelf controleren om te beslissen wat de volgende stap is.

AUTODOC CLUB
Uw account is uw persoonlijke assistent

Het houdt uw auto-uitgaven bij, voert een autologboek en vervangingsschema en slaat uw aantekeningen en documenten op