De angst voor het autorijden is voor een aantal mensen reëel en deze toestand heeft een naam: amaxofobie, ontleend aan het Grieks en vrij vertaald: wagenangst. Het mag een irrationele angst heten, voor personen die hieraan lijden, is het uitermate moeilijk om zelfs maar een korte afstand met de auto te rijden. Er bestaan verschillende graden van ernst van de aandoening, maar bij sommigen kan de gedachte aan autorijden alleen al een hoge mate aan paniek veroorzaken.
Symptomen van amaxofobie
Rijangst kent verschillende uitingsvormen. De graad van ernst varieert van individu tot individu. Bij sommige mensen kan het een ware handicap zijn. Deze mensen zijn gewoon niet in staat te rijden, en hebben psychologische behandeling nodig. Bij anderen wordt de stress achter het stuur getriggerd door omgevingsfactoren of overheersende dwangideeën. Bij deze personen dient zich dan mogelijkerwijs ineens een paniekaanval aan, die gepaard gaat met een reeks onplezierige symptomen zoals buitengewoon zweten, trillen, duizelingen, hartkloppingen, etc. Bij veel mensen gaat het eerder om een milde beperking, die vooral optreedt als een stresstoestand die de concentratie verstoort. Uiterlijk is dit vooral te merken aan zwetende handen en een gevoel van onzekerheid. Wat vaker voorkomt is dat de angst niet zozeer het autorijden op zich betreft, maar zich uit in een angst voor het rijden op de snelweg.
Amaxofobie: de oorzaken
Een veel voorkomende oorzaak is trauma in verband met een ongeluk dat iemand heeft meegemaakt. Dit kan resulteren in tijdelijke of permanente rijangst. Het trauma treedt mogelijkerwijs ook op bij mensen van wie een vriend of familielid slachtoffer was van een ongeluk, hetgeen hen emotioneel sterk aangreep. In beide gevallen is er sprake van posttraumatisch stresssyndroom. Toch ontwikkelt niet iedereen die een ongeluk heeft meegemaakt rijangst. Als belangrijke oorzaak wordt erfelijke aanleg genoemd. Wanneer die wijst op een bepaalde mentale aandoeningen in de familie, ligt het risico van het ontwikkelen van een fobie simpelweg hoger. Zo kan angst voor het autorijden in verband staan met andere fobieën zoals plein- of hoogtevrees. Bij iemand die gevoeliger is voor factoren die het zelfvertrouwen ondermijnen, is de ontwikkeling van rijangst denkbaar. Voor een jonge chauffeur in training die voortdurend wordt geringschat en gebombardeerd met negatieve informatie over de gevaren die aan het rijden verbonden zijn, is dit allerminst bevorderlijk voor zijn zelfvertrouwen.
Rijangst overwinnen
Er zijn verschillende manieren om amaxofobie te benaderen. Een combinatie van verschillende technieken kunnen erbij helpen om de angst voor het autorijden te overwinnen.
1. Blootstellingstherapie
Veel therapeuten zien heil in blootstellingstherapie ter bestrijding van rijangst. De patiënt wordt dan geleidelijk aan en voor de lengte van een bepaalde periode met zijn angst geconfronteerd. Zo kan dit beginnen bij het autorijden op een parkeerplaats of een veilige rustige plek. Aanvankelijk bewerkstelligt dit natuurlijk ongewenste stress en angsten. De gedachte erachter is echter dat door een dergelijke blootstelling de patiënt ongevoelig wordt voor zijn angsten of anders gezegd: hoe meer hij eraan wordt blootgesteld, hoe minder het hem op den duur zal beïnvloeden.
2. Cognitieve gedragstherapie
Dit is een beproefde methode voor de behandeling van fobieën. Deze psychosociale interventie is gericht op de verbetering van iemands geestelijke gezondheid en wordt vaak toegepast bij de behandeling van mensen die aan paniekkwalen of dwangstoornissen lijden. Dit kan iemand met rijangst erg helpen met het oog op het feit dat veel symptomen automatisch worden getriggerd. De reactie op de confrontatie met hun angst heeft bijna altijd een directe onderbewuste reactie op die angst. Een dergelijk gebrek aan introspectie maakt wellicht een groot deel uit van waarom iemand met deze aandoening zoveel lijdt. Deze therapie kan iemand helpen om angsten meer op afstand te bekijken en deze te analyseren. Bovendien kun je in het kader van cognitieve gedragstherapie een aantal vaardigheden aanleren die de angst bestrijden waarmee de rijangst gepaard gaat.
3. Angstremmende medicatie
Dit soort medicatie heeft zijn nut bewezen bij de voorkoming van paniekaanvallen en kan heel effectief zijn voor mensen die aan ernstige amaxofobie lijden aangezien dit vaak gepaard gaat met dergelijke aanvallen. Ook antidepressiva kunnen in bepaalde gevallen van rijangst helpen bij mensen die met angststoornissen te maken hebben. Over de daadwerkelijke effectiviteit bij de behandeling van angst voor het autorijden met medicijnen lopen ook de professionele meningen uiteen. Een arts moet te allen tijde geraadpleegd worden, die ook uitgebreid kan ingaan op geschiktheid en eventuele nevenverschijnselen.
4. Beweging
Het is aangetoond dat met name cardiovasculaire training zeer doelmatig is in het bestrijden van stress en daarom een weldadig effect heeft op mensen met angststoornissen, waaronder ook rijangst. Bij zogenaamde aerobe sporten komen endorfinen vrij, die bijdragen in een algeheel goed gevoel. De sporten die je kunt ondernemen zijn o.a. zwemmen, fietsen, wandelen en joggen.
5. Yoga en meditatie
Een persoon die lijdt aan amaxofobie kan wezenlijk profiteren van yoga. Gedeeltelijk komt dit door de meditatieve staat van bevinding die yoga veroorzaakt bij mensen die yoga consistent praktiseren. Yoga kan beoefend worden als meditatie in beweging. Het kan helpen om een aantal aan rijangst gerelateerde angsten te verlichten omdat bij de beoefening van yoga de aandacht wordt afgeleid naar iets productievers. Met yoga is het als met meditatie: hoe meer je oefent, hoe beter je erin wordt.
6. Minder koffie
Het is geen geheim dat de consumptie van grote hoeveelheden koffie in de loop van de dag je stressniveau beïnvloeden. Dat ligt ook voor de hand: van veel cafeïne gaat je hart sneller kloppen en word je meer gespannen. Het consumeren van weinig of geen cafeïne is reeds een grote stap in het reduceren van alledaagse stress. Wellicht verdwijnen niet al je angsten meteen wanneer je ophoudt met koffie te drinken. Dit is echter in het alledaagse leven zo’n geaccepteerd verslavend middel, dat het voor je algehele mentale en fysieke gezondheid goed is, wanneer je je bewust bezighoudt met de hoeveelheid die je verbruikt. Wellicht kan het bijdragen aan een vermindering van amaxofobie.
Tot slot
Angst voor het autorijden is een kwaal. Je hoeft je er niet voor te schamen. Wel is het belangrijk dat je er niet mee blijft zitten. Jezelf elke dag een hoop stress aandoen is uiteindelijk niet bevorderlijk voor je gezondheid. Wanneer amaxofobie je dagelijks leven beïnvloedt, praat erover met een arts.
Reageren